Inspiratie
Jongerenparticipatie en ervaringdeskundigheid. Ja! Maar hoe?
Een participatief onderzoek naar de invloed van jongeren binnen en op de jeugdhulp
Om goede jeugdhulp te bieden, is in dialoog komen én blijven met jongeren (en ouders) over hun perspectieven op goede jeugdhulp belangrijk. Jongeren zijn tenslotte de eindgebruikers van de hulp. Wie kan er beter oordelen en inzicht verschaffen in die aspecten van de jeugdhulp die hen moeten helpen dan de jongeren zelf. Wanneer ervaringskennis en jongerenparticipatie de basis zijn voor de organisatie en uitvoering van de jeugdhulp, zal de kwaliteit van de jeugdhulp ook beter worden. Dit klinkt allemaal heel logisch, maar voor veel jongeren in de jeugdhulp is invloed uitoefenen op de zorg die ze willen krijgen niet vanzelfsprekend.
Belangrijk is dan ook inzicht te krijgen in werkzame factoren om jongeren meer te laten participeren. Met het project Jongeren als stakeholder in jeugdhulp streeft StroomOp ernaar dat jongeren een vanzelfsprekende en gelijkwaardige samenwerkingspartner worden op alle niveaus van invloed. Of het nu gaat om het eigen hulptraject, het beleid van de (zorg-)instelling of het beleid van overheden.
Als onderdeel van dit project is door twee studenten onder begeleiding van Stichting Alexander participatief onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop jongeren optimaal invloed kunnen uitoefenen binnen en op jeugdhulp(beleid). Stichting Alexander is een landelijke organisatie voor jongerenparticipatie en participatief jeugdonderzoek. Samen met kinderen, jongeren, ouders, professionals en bestuurders realiseren we zinvolle en duurzame invloed van jeugd in onderzoek, beleid en praktijk.
In een eerdere fase van dit project hebben twee onderzoekers van Stichting Alexander een onderzoeksopzet en interviewleidraden gemaakt. Er zijn zes interviews met professionals en twee interviews met jongeren gehouden om zo inzicht te krijgen in de best practices over de inzet van ervaringsdeskundigheid en jongerenparticipatie binnen projecten, organisaties en instellingen. De bevindingen uit deze casusbeschrijvingen zijn ook in dit onderzoek meegenomen.
Daarbij bouwt dit onderzoek voort op eerdere bevindingen van het GEWoon onderzoek. Dit onderzoek naar de definitie en positie van ervaringsdeskundigheid in de jeugdhulp heeft Stichting Alexander in samenwerking met ExpEx en het Nederlands Jeugdinstituut onlangs uitgevoerd. De afkorting GEWoon staat voor Gelijk, Eigen en Wijs.
In dit onderzoek is het begrip ervaringsdeskundigheid verhelderd en zijn de risico’s en verbeterpunten voor de inzet van ervaringsdeskundigheid in kaart gebracht. Dit allemaal vanuit het perspectief van ervaringsdeskundigen zelf. In dit onderzoek zal naast ervaringsdeskundigheid ook jongerenparticipatie centraal staan. Er zal vooral gekeken worden naar hoe jongeren een gelijkwaardige en vanzelfsprekende samenwerkingspartner kunnen worden in de jeugdhulp. Hierbij worden verschillende systeemniveaus bekeken: van het individueel hulptraject, tot de instelling/organisatie, tot het beleid van gemeenten en de Rijksoverheid.